13 marzo 1282
Archivio di Stato di Pisa, Diplomatico Coletti, 1282 marzo 13, Ind. 10. Corta.
Copie:
Copia del XIX secolo in Biblioteca Labronica di Livorno, Sala Bastogi, manoscritti II Nr 59, Santelli, Manoscritti Vol. IV, cc. 369v-370r.
Edizioni:
G. Vivoli, Annali di Livorno, ed. 2, vol. I, pp.204-5 (epoca 2 nota 90).
G. Ciccone - S. Polizzi, "Liburna" et "Planum Portus". Ricerche sul territorio livornese nel Medioevo fino all'inizio del XIV secolo. VI. Il fanale, in "La Canaviglia", X(4):118-9, Livorno 1985.
Note: Sul retro di mano del XIV-XV secolo: «carta cho modo fratres Sancti Iachopy tenuerunt / a comune pisano turrim de lanterna»; mano del XV secolo: «Sancti Iacobi de Aquavive, de locatione turris lanterne»; mano del XV-XVI secolo «1282, 13 marzo»; mano del XVIII secolo: «13 marzo 1282, n. 228 / La lanterna di Livorno, osia Porto Pisano, data in custodia al Priore di S. Hiacopo d'Aquaviva»; mano del XIX secolo: «R. Acquisto Coletti. 1282, 13 marzo».
Pergamena di forma trapezoidale, in buono stato di cpnservazione, di vm 21 x 22 x 52,5. Scrittura minuscola notarile. Stile dell'incarnazione secondo il computo pisano.
Regesto:
I consoli dell’ordine del mare di Pisa affidano ai frati eremiti di san Iacopo in Acquaviva la custodia e difesa della torre e il funzionamento del faro di Porto Pisano per 5 anni a partire dal 1° aprile prossimo venturo (1282). I patti soni gli stessi che l’Ordine del Mare ha al momento con i frati di san Donnino, attuali custodi della torre del faro.
Il 9 marzo il priore provinciale di Pisa degli eremitani aveva concesso il suo beneplacito al contratto, motivandolo con la estrema povertà del convento.
Il 10 marzo il capitolo del monastero di san Iacopo in Acquavuva aveva accettato l’incarico.
Originale:
In eterni dei nomine amen. Ex hoc publico instrumento sit omnibus manifestum quod Tedicius Barella et Iacobus Murscius, consules curie ordinis maris Pisane civitatis, pro se ipsis consulibus et pro Henrico filio Guidonis Benencase, item consule et socio eorum, consulatus nomine pro suprascripta curia maris, locaverunt et titulo locationis dederunt et firmaverunt fratri Galgano, priori loci de Aquaviva, habenti bailiam de infrascriptis fratris Rugerii prioris provincialis fratrum heremitarum ordinis Sancti Augustini et etiam per licteras loci sancti Iacobi predicti, quarum tenores inferius continentur, pro ipso loco et nomine et vice dicti loci sancti Iacobi predicti recipienti, turrim de lanterna que est in mari prope Portum Pisanum cum ipsa lanterna et lucerna et rebus, fornimentis et apparatibus et massaritiis ipsius lanterne et turris, que nunc sunt in dicta turri, quatinus dictus prior, pro suprascripto loco sancti Iacobi predicti, et ipse locus habeat, teneat, custodiat et serviat in dicta turri et moretur ad custodiam et servitium ipsius lanterne et turris a Kalendis aprilis proxime venturis ad annos quinque proxime venturos, pro infrascriptis omnibus inde dandis et solvendis priori dicti loci vel alii legiptime persone pro ipso loco recipienti, ut infra dicitur.
Et per sollemnem stipulationem suprascripti consules, consulatus nomine pro suprascripta curia maris, eo modo ut supra dictum est, convenerunt et promiserunt suprascripto priori dicti loci sancti Iacobi predicti, pro ipso loco, ipsam rem locatam in toto suprascripto termine et tempore non tollere vel tolli facere et dare et solvere priori dicti loci vel alii legiptime persone recipienti pro ipso loco singulis tribus mensibus starios sex olei ad opus suprascripte lanterne et pro ipsa lanterna et soldos trigintaquatuor pro locinglaolis ardendis necessariis in dicta lanterna et soldos decem et octo denariorum pro portatura olei et soldos sex denariorum pro una libra et dimidia candellettorum et soldos quinque denariorum pro spungiis tenendis ad tergendum ipsam lanternam et pro eorum salario libras quindecim denariorum Pisanorum minutorum; que omnia et singula ut dicta sunt facient et observabunt, attendent et solvent sine omni briga et molestia et ullis expensis et curie reclamatione, alioquin penam dupli extimationis suprascripti olei sub extimatione qualis tunc fuerit, et etiam penam dupli suprascriptorum denariorum et omnes expensas que inde fierent eidem fratri Galgano priori suprascripti loci de Aquaviva recipienti pro suprascripto loco per stipulationem componere et dare convenerunt et promiserunt, obligando inde se consulatus nomine pro suprascripta curia ordinis maris et ipsam curiam et bona dicte curie suprascripto fratri Galgano priori suprascripti loci sancti Iacobi, recipienti nomine et vice suprascripti loci et pro ipso loco, et ipsi loco et eius successoribus, renuntiando omni iuri et cetera.
Quapropter suprascriptus frater Galganus, prior suprascripti loci sancti Iacobi, pro ipso loco et nomine et vice dicti loci, convenit et promisit suprascriptis Tedicio et Iacobo Murscio, consulibus suprascripte curie, agentibus et stipulantibus et recipientibus consulatus nomine pro ipsa curia, predictam turrim, lanternam et lucernam et res et massaritias omnes suprascripte turris et lanterne et lucerne et cuiusque earum de die et de nocte custodiet et salvabit et serviet bene et sufficienter et secundus et melius quam usque hodie factum est predictum servitium; que omnia et singula faciet et observabit et attendet et serviet ut dictum est sine briga et cetera; alioquin penam dupli totius dampni et interesse et dispendium totum, quo inde haberetur vel fieret, eisdem consulibus recipientibus ut supra dictum est per stipulationem componere et dare convenit et promisit; obligando inde se suprascriptum priorem et successores eius et nomine et vice dicti loci et ipsum locum sancti Iacobi et bona sua omnia eisdem consulibus, recipientibus pro suprascripta curia, et ipsi curie et eorum successoribus; renuntiando omni iuri et cetera.
Actum Pisis in suprascripta curia maris, que est in domo heredum Francisci Danielis, presentibus Silvestro Mangiante et Henrico vectulario, nuntiis suprascripte curie, et Bencivenne de Fasciano et aliis pluribus testibus ad hec rogatis, dominice incarnationis anno millesimo ducentesimo octuagesimo secundo, indictione decima, tertio Idus martii.
Tenor licterarum hic est:
"Frater Rugerius, prior provincialis fratrum heremitarum ordinis Sancti Augustini in Pisana provincia, dilecto sibi in Christo fratri Galgano, priori Aquevive, salutem in domino. Cum locus noster de Aquaviva sit in mangna indigentia, tibi duximus concedendum quod possis accipere turrim ad hoc ut dictus locus possit inde consequi aliquam utilitatem. Date Pisis, VII Idus martii."
Que littere sunt sigillate sigillo cere viridis in quo est ymago sancte Marie cum filio in brachio et cum ymagine unius fratris stantis flexis ienibus ad pedes eius et circa ipsam[1] ymaginem sunt littere que videntur dicere: "Sigillum prioris provincialis provincie Pisane".
Tenor litterarum sancti Iacobi de Aquaviva:
"Notum sit et manifestum omnibus videntibus et ispicientibus hanc inpaginem quod prior sancti Iacobi de Aquaviva ordinis heremitarum sancti Augustini, ad sonum campane capitulo cohadunato et fratribus omnibus cohadunatis et vocatis ad sonum campane, placuit eidem priori et fratribus omibus[2] et toti capitulo dicti loci sancti Iacobi quod de servitio quod erunt rogati ex parte consulum maris, hoc est de custodia turris et lanterne que est in dicta turre, quod dicto priori et fratribus unanimiter et concorditer placuit et parati sunt servire dicti consulibus et comuni, hoc est sub condittione et pacto quam et quod habent fratres sancti Donnini. Et sigillum dicti loci posuimus in testimonium suprascripte scripture. Et hec omnia facta fuerunt VI Idus martii".
Que littere sunt sigillate duobus sigillis cere, unum quorum erat sigillum capitoli dicti loci, in quo est inpressa ymago sancti Iacobi et subtus ipsam ymaginem sunt sasse et mare, cuius sigilli littere non potuerunt bene legi et ideo non est scriptus hic earum tenor. Aliud sigillum est sigillum prioris heremitarum Aquevive, in quo est ymago sancti Iacobi et etiam ymago cuiusdam fratris stantis flexis ienibus subtus ipsam ymaginem sancti Iacobi; littere cuius sigilli non potuerunt legi et ideo non est scriptus hic earum tenor.
(S) Ego Benectus, filius quondam Romei notarii de Buiti, imperatorie dignitatis notarius et scriba publicus suprascripte curie, predicta omnia ut in actis suprascripte curie inveni ita scripsi et firmavi.
Note:
[1] ipam
[2] omibus.
Archivio di Stato di Pisa, Diplomatico Coletti, 1282 marzo 13, Ind. 10. Corta.
Copie:
Copia del XIX secolo in Biblioteca Labronica di Livorno, Sala Bastogi, manoscritti II Nr 59, Santelli, Manoscritti Vol. IV, cc. 369v-370r.
Edizioni:
G. Vivoli, Annali di Livorno, ed. 2, vol. I, pp.204-5 (epoca 2 nota 90).
G. Ciccone - S. Polizzi, "Liburna" et "Planum Portus". Ricerche sul territorio livornese nel Medioevo fino all'inizio del XIV secolo. VI. Il fanale, in "La Canaviglia", X(4):118-9, Livorno 1985.
Note: Sul retro di mano del XIV-XV secolo: «carta cho modo fratres Sancti Iachopy tenuerunt / a comune pisano turrim de lanterna»; mano del XV secolo: «Sancti Iacobi de Aquavive, de locatione turris lanterne»; mano del XV-XVI secolo «1282, 13 marzo»; mano del XVIII secolo: «13 marzo 1282, n. 228 / La lanterna di Livorno, osia Porto Pisano, data in custodia al Priore di S. Hiacopo d'Aquaviva»; mano del XIX secolo: «R. Acquisto Coletti. 1282, 13 marzo».
Pergamena di forma trapezoidale, in buono stato di cpnservazione, di vm 21 x 22 x 52,5. Scrittura minuscola notarile. Stile dell'incarnazione secondo il computo pisano.
Regesto:
I consoli dell’ordine del mare di Pisa affidano ai frati eremiti di san Iacopo in Acquaviva la custodia e difesa della torre e il funzionamento del faro di Porto Pisano per 5 anni a partire dal 1° aprile prossimo venturo (1282). I patti soni gli stessi che l’Ordine del Mare ha al momento con i frati di san Donnino, attuali custodi della torre del faro.
Il 9 marzo il priore provinciale di Pisa degli eremitani aveva concesso il suo beneplacito al contratto, motivandolo con la estrema povertà del convento.
Il 10 marzo il capitolo del monastero di san Iacopo in Acquavuva aveva accettato l’incarico.
Originale:
In eterni dei nomine amen. Ex hoc publico instrumento sit omnibus manifestum quod Tedicius Barella et Iacobus Murscius, consules curie ordinis maris Pisane civitatis, pro se ipsis consulibus et pro Henrico filio Guidonis Benencase, item consule et socio eorum, consulatus nomine pro suprascripta curia maris, locaverunt et titulo locationis dederunt et firmaverunt fratri Galgano, priori loci de Aquaviva, habenti bailiam de infrascriptis fratris Rugerii prioris provincialis fratrum heremitarum ordinis Sancti Augustini et etiam per licteras loci sancti Iacobi predicti, quarum tenores inferius continentur, pro ipso loco et nomine et vice dicti loci sancti Iacobi predicti recipienti, turrim de lanterna que est in mari prope Portum Pisanum cum ipsa lanterna et lucerna et rebus, fornimentis et apparatibus et massaritiis ipsius lanterne et turris, que nunc sunt in dicta turri, quatinus dictus prior, pro suprascripto loco sancti Iacobi predicti, et ipse locus habeat, teneat, custodiat et serviat in dicta turri et moretur ad custodiam et servitium ipsius lanterne et turris a Kalendis aprilis proxime venturis ad annos quinque proxime venturos, pro infrascriptis omnibus inde dandis et solvendis priori dicti loci vel alii legiptime persone pro ipso loco recipienti, ut infra dicitur.
Et per sollemnem stipulationem suprascripti consules, consulatus nomine pro suprascripta curia maris, eo modo ut supra dictum est, convenerunt et promiserunt suprascripto priori dicti loci sancti Iacobi predicti, pro ipso loco, ipsam rem locatam in toto suprascripto termine et tempore non tollere vel tolli facere et dare et solvere priori dicti loci vel alii legiptime persone recipienti pro ipso loco singulis tribus mensibus starios sex olei ad opus suprascripte lanterne et pro ipsa lanterna et soldos trigintaquatuor pro locinglaolis ardendis necessariis in dicta lanterna et soldos decem et octo denariorum pro portatura olei et soldos sex denariorum pro una libra et dimidia candellettorum et soldos quinque denariorum pro spungiis tenendis ad tergendum ipsam lanternam et pro eorum salario libras quindecim denariorum Pisanorum minutorum; que omnia et singula ut dicta sunt facient et observabunt, attendent et solvent sine omni briga et molestia et ullis expensis et curie reclamatione, alioquin penam dupli extimationis suprascripti olei sub extimatione qualis tunc fuerit, et etiam penam dupli suprascriptorum denariorum et omnes expensas que inde fierent eidem fratri Galgano priori suprascripti loci de Aquaviva recipienti pro suprascripto loco per stipulationem componere et dare convenerunt et promiserunt, obligando inde se consulatus nomine pro suprascripta curia ordinis maris et ipsam curiam et bona dicte curie suprascripto fratri Galgano priori suprascripti loci sancti Iacobi, recipienti nomine et vice suprascripti loci et pro ipso loco, et ipsi loco et eius successoribus, renuntiando omni iuri et cetera.
Quapropter suprascriptus frater Galganus, prior suprascripti loci sancti Iacobi, pro ipso loco et nomine et vice dicti loci, convenit et promisit suprascriptis Tedicio et Iacobo Murscio, consulibus suprascripte curie, agentibus et stipulantibus et recipientibus consulatus nomine pro ipsa curia, predictam turrim, lanternam et lucernam et res et massaritias omnes suprascripte turris et lanterne et lucerne et cuiusque earum de die et de nocte custodiet et salvabit et serviet bene et sufficienter et secundus et melius quam usque hodie factum est predictum servitium; que omnia et singula faciet et observabit et attendet et serviet ut dictum est sine briga et cetera; alioquin penam dupli totius dampni et interesse et dispendium totum, quo inde haberetur vel fieret, eisdem consulibus recipientibus ut supra dictum est per stipulationem componere et dare convenit et promisit; obligando inde se suprascriptum priorem et successores eius et nomine et vice dicti loci et ipsum locum sancti Iacobi et bona sua omnia eisdem consulibus, recipientibus pro suprascripta curia, et ipsi curie et eorum successoribus; renuntiando omni iuri et cetera.
Actum Pisis in suprascripta curia maris, que est in domo heredum Francisci Danielis, presentibus Silvestro Mangiante et Henrico vectulario, nuntiis suprascripte curie, et Bencivenne de Fasciano et aliis pluribus testibus ad hec rogatis, dominice incarnationis anno millesimo ducentesimo octuagesimo secundo, indictione decima, tertio Idus martii.
Tenor licterarum hic est:
"Frater Rugerius, prior provincialis fratrum heremitarum ordinis Sancti Augustini in Pisana provincia, dilecto sibi in Christo fratri Galgano, priori Aquevive, salutem in domino. Cum locus noster de Aquaviva sit in mangna indigentia, tibi duximus concedendum quod possis accipere turrim ad hoc ut dictus locus possit inde consequi aliquam utilitatem. Date Pisis, VII Idus martii."
Que littere sunt sigillate sigillo cere viridis in quo est ymago sancte Marie cum filio in brachio et cum ymagine unius fratris stantis flexis ienibus ad pedes eius et circa ipsam[1] ymaginem sunt littere que videntur dicere: "Sigillum prioris provincialis provincie Pisane".
Tenor litterarum sancti Iacobi de Aquaviva:
"Notum sit et manifestum omnibus videntibus et ispicientibus hanc inpaginem quod prior sancti Iacobi de Aquaviva ordinis heremitarum sancti Augustini, ad sonum campane capitulo cohadunato et fratribus omnibus cohadunatis et vocatis ad sonum campane, placuit eidem priori et fratribus omibus[2] et toti capitulo dicti loci sancti Iacobi quod de servitio quod erunt rogati ex parte consulum maris, hoc est de custodia turris et lanterne que est in dicta turre, quod dicto priori et fratribus unanimiter et concorditer placuit et parati sunt servire dicti consulibus et comuni, hoc est sub condittione et pacto quam et quod habent fratres sancti Donnini. Et sigillum dicti loci posuimus in testimonium suprascripte scripture. Et hec omnia facta fuerunt VI Idus martii".
Que littere sunt sigillate duobus sigillis cere, unum quorum erat sigillum capitoli dicti loci, in quo est inpressa ymago sancti Iacobi et subtus ipsam ymaginem sunt sasse et mare, cuius sigilli littere non potuerunt bene legi et ideo non est scriptus hic earum tenor. Aliud sigillum est sigillum prioris heremitarum Aquevive, in quo est ymago sancti Iacobi et etiam ymago cuiusdam fratris stantis flexis ienibus subtus ipsam ymaginem sancti Iacobi; littere cuius sigilli non potuerunt legi et ideo non est scriptus hic earum tenor.
(S) Ego Benectus, filius quondam Romei notarii de Buiti, imperatorie dignitatis notarius et scriba publicus suprascripte curie, predicta omnia ut in actis suprascripte curie inveni ita scripsi et firmavi.
Note:
[1] ipam
[2] omibus.